گردشگری سلامت یا مدیکال توریسم چیست؟
گردشگری سلامت یا توریسم درمانی موضوع جذابی در صنعت توریسم و صنعت خدمات پزشکی و زیبایی است. هر ساله میلیونها نفر در سراسر دنیا برای دریافت خدمات با کیفیتتر و ارزانتر درمانی به کشورهای دیگر سفر میکنند. تایلند، مکزیک و هند جزو مقاصد جذاب گردشگری سلامت در دنیا هستند. بهطور متوسط درآمد حاصل از توریست درمانی بیش از ۳ برابر توریسم معمولی است. طبق آمار آژانس توریسم درمانی (MTA) در سال ۲۰۱۵ بیش از ۱۰ میلیون نفر برای دریافت خدمات زیبایی و درمانی به آسیا سفر کردهاند. در منطقهی خاورمیانه ترکیه، اردن و امارات برنامههای زیادی برای جذب گردشگر سلامت داشتهاند و توانستهاند موفقیتهای چشمگیری در جذب مسافر داشته باشند.
درواقع گردشگری سلامت را میتوان به عنوان فرایند سفر کردن به کشوری خارج از محل اقامت فرد با هدف دریافت خدمات پزشکی تعریف کرد. رشد محبوبیت توریسم پزشکی توجه سیاستگذاران، محققین و رسانهها را جلب کرده است. توریسم پزشکی در گذشته به سفر بیماران از کشورهای کمتر توسعهیافته به کشورهای توسعهیافته برای دریافت درمانهایی که در سرزمین خود بیمار یافت نمیشد، اطلاق میشد.
اما امروزه شاهد تغییرات کمی و کیفی چشمگیری در جابجایی افراد هستیم و مردم برای دسترسی به خدمات پزشکی و درمانی، از کشورهای غنیتر و ثروتمندتر به کشورهای کمتر توسعهیافته سفر میکنند. این تغییر عمدتاً به دلیل هزینههای به نسبت پایین درمان در کشورهای کمتر توسعهیافته، در دسترس بودن پروازهای کمهزینه و افزایش بازاریابی و اطلاعات آنلاین برای مشتری درباره موجود بودن سرویسهای پزشکی روی داده است.
آنچه به واقع منجر به قرار گرفتن کلمه “توریسم” در مفهوم توریسم پزشکی شده، آن است که بیمار اغلب پس از فرآیند درمانیش در کشور مقصد میماند. مسافرین به این ترتیب میتوانند با سیاحت، سفرهای روزانه و یا شرکت در دیگر انواع فعالیتهای سنتی توریسم، از سفر خود لذت و استفاده ببرند.
هزینه مدیکال توریسم
مدیکال توریسم بیانگر یک رویداد جهانی و مولتیمیلیارد دلاری است که انتظار میرود طی یک دهه آینده رشد چشمگیری پیدا کند. برای افرادی که تمایل به دریافت خدمات و تسهیلات پزشکی دارند، هزینه یک عامل کلیدی تأثیرگذار در تصمیمگیری برای دریافت خدمات پزشکی در خارج از کشور محسوب میشود.
با افزایش روزافزون هزینه درمان و خدمات پزشکی در ایالات متحده و دیگر بخشهای جهان، بسیاری از کارفرمایان و شرکتهای بیمه شروع به استفاده از توریسم پزشکی به عنوان راهی برای کاهش این دست هزینهها کردهاند. هر روزه کشورهای بیشتری در سرتاسر جهان اهمیت مزایای اقتصادی این بازارهای نوپا را درک کرده و بنابراین خدمات درجه یک پزشکی را با قیمتهایی بسیار کمتر ارائه میکنند.
علت اصلی اینکه کلینیکها و بیمارستانها در کشورهای توسعهیافته قادر به کاهش هزینههای خود هستند، مستقیماً با وضعیت اقتصادی آن کشور مرتبط است. ارتباط مستقیم تولید ناخالص داخلی سرانه یک کشور مورد بررسی قرار میگیرد که نشانگر سطح درآمد است. در نیتجه هزینه جراحی در کشورهایی که توریسم پزشکی را ترویج میدهند بین ۳۰ تا ۷۰ درصد کمتر از هزینه آن در مقایسه با کشور آمریکا است.
کیفیت گردشگری سلامت
کیفیت خدمات در بخش خدمات درمانی، از دو مؤلفه اصلی تشکیل شده است، یکی کیفیت فنی یا مکانیکی و دیگری کیفیت عملکردی یا قابل استفاده. تجهیزات فنی هسته اصلی الگوریتم تشخیص بیمار است، در حالی که کیفیت عملکردی بر اساس خدمات ارائه شده در مراکز درمانی و پزشکی (از جمله خدمات کارکنان، پرستاران و از همه مهمتر پزشکان به بیمار و کمک و یاری آنها) میباشد. کیفیت خدمات در صنعت توریسم پزشکی بخشی مهم و حیاتی در جذب مشتری است.
یکی از موانع ریشهای در پذیرش مدیکال توریسم ، این دیدگاه است که در این کشورها خدمات پزشکی با کیفیت مورد قبولی ارائه نمیشوند. کلید غلبه بر این امر، استفاده از استراتژیهای بازاریابی قوی و ارزیابیهای کیفیتی از طریق اعتبارسنجی از مؤسسات مقبول و معتبر بینالمللی است. چنین اعتبارسنجی برای قدرت بخشیدن به اعتماد به خدمات پزشکی و درمانی، نقشی بسیار محوری ایفا میکند.
اگر به دنبال اعتبارسنجی شاهد همکاری و شراکت با بیمارستانها و یا سیستمهای خدمات درمانی معتبر در کشورهای صنعتی نیز باشیم، این اعتماد میتواند حتی قویتر نیز بشود. زمانی که ارائهدهندگان خدمات درمانی و پزشکی دارای اعتبارنامه دریافت کنند و عضوی از یک شبکه ارجاعی بینالمملی شوند، میتوان آنها را به شکل مؤثری بر اساس ریسکها درجهبندی نمود.
انواع درمانها
دستهبندیهای درمانهای محتلف و در دسترس بودن آن نیز عامل مهمی در تصمیمگیری فرد برای دریافت تسهیلات درمانی از بخش مدیکال توریسم بازی میکند. معمولترین انواع فرایندهایی که بیماران برای دریافت آنها دست به سفرهای گردشگری پزشکی میزنند شامل جراحیهای پلاستیک و زیبایی ، خدمات دندانپزشکی، پیوند عضو، جراحی قلب و جراحی ارتوپدی است.
با این حال، گستره وسیعی از خدمات را میتوان از طریق توریسم سلامت کسب کرد که این شامل درمانهای اساسی متفاوت تا انواع مختلف درمانهای سنتی و جایگزین میشود. توریسم باروری یا بیرونسپاری تولیدمثلی نیز رفته رفته از محبوبیت چشمگیری برخوردار شده است که به معنی سفر به خارج از کشور برای استفاده از تسهیلات بارداری جایگزین، لقاح مصنوعی و دیگر شیوههای تولیدمثلی و باروری به کمک تکنولوژی میباشد.
در کنار هزینه، یکی از دیگر عوامل مؤثر در افزایش توریسم پزشکی، دسترسیپذیری است. عدم وجود آن، یا به دلیل در دسترس نبودن تکنولوژی یا منع آن در کشور فرد، میتوانند منجر به مدیکال توریسم شود. از نمونههای معمول این مورد میتواند به انتقال سیتوپلاسمی یا درمان از طریق سلولهای بنیادی اشاره کرد.
مطالب مرتبط گردشگری سلامت