تاثیر ویروس کرونا بر بازار گردشگری سلامت
همه‌ی کسب و کارها فارغ از زمینه‌ی فعالیتشان در ابعاد متنوعی گسترش پیدا می‌کنند. گردشگری سلامت نیز از این قائده مستثنی نیست. بسته به وسعت کسب و کارهای فعال در زمینه‌ی گردشگری سلامت، نوع و شدت آسیب‌پذیری آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود.
در این قسمت سعی کرده‌ام فعالان گردشگری سلامت را براساس سایز، مدل‌های درآمدی، میزان بودجه و … دسته‌بندی کنم و از میزان آسیب‌های وارده و شکل‌گیری آن‌ها پس از کرونا، برداشت خود را یادداشت کنم.
در این مقاله از “گردشگری سلامت” استفاده کرده‌ام و مقصودم تمام دسته‌بندی‌های این حوزه است. در واقع گردشگری سلامت (Health Tourism) به عنوان سرشاخه با دو زیرمجموعه‌ی گردشگری پزشکی (Medical Tourism) و گردشگری تندرستی (Wellness Tourism) مدنظر است که به صورت کلی از ادبیات “گردشگری سلامت” استفاده شده است.
استارت‌آپ‌های نوپا و برخی آژانس‌های تسهیل‌گر
گروه اول بازیگران گردشگری سلامت با محدودیت بودجه و جریان نقدینگی روبرو هستند. از این رو، با افزایش هراس از کرونا و کاهش مسافرت‌های برون‌مرزی، این گروه کسب و کارها و استارتاپ‌های کوچک بیش‌تر از سایر گروه‌ها آسیب خواهند دید.
همین کسب و کارها هستند که در سایه‌ی تاریک کرونا احتمالا دست به تعدیل نیرو می‌زنند، هزینه‌های بازاریابی و خدمات مشتریان را بلافاصله کاهش داده و در بدترین حالت از دور رقابت خارج می‌شوند. متاسفانه ممکن است حتی پس از اتمام کووید-19 نیز نتوانند دوباره روی پای خود بایستند.
بسیاری از آژانس‌های مسافرتی که با افزایش قیمت دلار و بالا رفتن تب جذب بیمار خارجی در یکی دو سال اخیر تصمیم گرفتند به عنوان محصول فرعی خود، سکشن گردشگری سلامت را نیز به سبد محصولات خود اضافه کنند به احتمال زیاد ناچار به ترک زمین بازی خواهند بود و تمام توان خود را برای سرپا نگه داشتن هسته‌ی اصلی بیزینس خود که چیزی به غیر از گردشگری سلامت است خرج خواهند گذاشت.
واسطه‌ها و دلال‌ها
دلال‌ها و واسطه‌ها که به صورت تیمی یا فردی در این صنعت کار می‌کردند نیز به الطبع همچین وضعیتی را تجربه خواهند کرد. این افراد، در زمان حضور بیمار در ایران درگیر فرایند لجستیکی بیمار بوده‌اند. اکنون با کم شدن و نزدیک صفر رسیدن حضور بیماران خارجی در ایران وقت‌شان به صورت کامل آزاد شده است. بنابراین با سپری شدن چند ماه از توقف فرایندهای گردشگری سلامت در ایران به ناچار برای گذران زندگی ممکن است به سمت شغل‌های دیگر بروند. همین امر موجب میشود بعد از فروکش کردن اوضاع بحرانی، دیگر اثری از این دسته در بازار گردشگری سلامت نباشد.
مراکز درمانی یا شرکتهای مدیکال توریسم با قدمت بیش‌تر
این گروه نسبت به گروه قبلی شرایط بهتری خواهند داشت. از نظر آن‌ها، ویروس کرونا بحرانی همانند سایر بحران‌هاست و برای مقابله با آن به تعدیل حساب‌شده نیرو، کاهش مخارج و لغو رویدادها و گردهمایی‌ها بسنده می‌کنند. درواقع آن‌ها سعی می‌کنند در مواجهه با این طوفان بر حفظ و بقای کسب و کار خود تمرکز کنند تا کم‌ترین آسیب را ببینند.
شرکتهای گردشگری سلامت بزرگ و بازیگران اصلی
این گروه که تا پیش از ظهور کرونا از پذیرش و ارائه خدمات به بیماران خارجی سود خوبی کسب می‌کردند، پس از کرونا کم‌ترین آسیب را می‌بینند. به احتمال زیاد، آن‌ها در دوران کرونا نیز به سرمایه‌گذاری روی جنبه‌های مختلف کسب و کار خود ادامه می‌دهند و نسبت به کنسلی برنامه‌ی سفر بیماران خارجی خود رویکردی مسئولانه خواهند داشت.
کسب و کارهای بزرگ می‌توانند از پس تحمل این اوضاع برآمده تا بحران کرونا هم مانند سایر بحران‌ها فروکش کند.
این گروه از کسب و کارها که شاید بتوان آن‌ها را هوشمند‌ترین گروه خواند، از فرصت به وجود آمده استفاده می‌کنند و زمانی که تعداد مشتریانشان در کم‌ترین میزان قرار دارد، زمان و انرژی خود را برای بهبود و سازماندهی سیستم کسب و کار خود صرف می‌کنند.
اصلاح زیرساخت‌ها در زنجیره ارزش گردشگری سلامت، پوشش دادن نقاط قابل بهبود، تقویت نقاط قوت، روان کردن فرایندها، تمرکز روی رضایت بیش‌تر بیمار، تفکر برای خلق مدل‌های درآمدی جدید در کنار مدل‌های فعلی در کسب و کار خود و … از جمله اقدامات این دسته در ایام شیوع این بیماری است.
این گروه می‌توانند در فرصت پیش‌آمده تغییرات اخیر بازار بیماران بین‌المللی را رصد کنند و با توجه به آن‌ها استراتژی‌های جدیدی برای کسب و کارشان اتخاذ کنند. از طرف دیگر، سعی می‌کنند فرصت‌های جدیدی که پس پایان این بحران ممکن است ظهور کنند را تشخیص و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنند.
بیمارستان‌ها و برخی کلینیک‌ها پس از کرونا
بسیاری از بیمارستان‌ها در قالب بخش IPD بیمارستان قبل از گسترش ویروس کرونا به خوبی بیمار خارجی جذب می‌کردند و روند درمانی را پیش می‌برند. همچنین برخی از کلینیک‌های صاحب‌نام نیز جذب بیمار از کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس داشتند. با به وجود آمدن شرایط قرنطینگی، آن‌ها نیز دیگر پذیرای بیماران خارجی نیستند. اما یک فرق بزرگ با سایر گروه‌های ذکر شده دارند و آن هم داشتن آلترناتیو و مدل‌های درآمدی غیر از بیمار خارجی است.
این بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها علی‌رغم کسب درآمد از توریست‌های سلامت، بیماران ایرانی را نیز پذیرش می‌کنند. هرچند بیماران ایرانی برای درمان‌های الکتیو و غیر اورژانسی ترجیح می‌دهند صبر کنند تا اوضاع بهتر شود و زنجیره بیماری قطع شود و سپس برای انجام جراحی و درمان خود به مراکز درمانی رجوع کنند. اما ترمیم این بخش به دلیل نبود مسافت طولانی و سفر به کشور دیگر سریع‌تر سرپا میشود.
اگرچه در این ایام آن‌ها برای انجام درمان‌های غیر الکتیو فعال هستند و چرخه‌ی مالی آن‌ها جریان دارد.
بنابراین این گروه مشکلی برای بقا ندارند و با برچیده شدن اوضاع بحرانی سریعا ریکاوری می‌شوند و آماده خدمات‌رسانی به مراجعین خارجی خواهند بود.
سلام توضیحات بسیارعالی وجامعی از تاثیر کووید-۱۹ بر گردشگری سلامت و سیستم درمانی کشور بود ولی قطعا این بحران نیز مثل سایر موارد گذرا خواهد بود و با وجود تاثیرات منفی بسیار برسیستم سلامت کشور و گردشگری به دلیل اینکه ایران در گروه کشورهایی قرار میگیرد که در کنترل این بیماری در سطح متوسط و نسبتا خوب بوده است امید آن می‌رود که مجدد پذیرای بیماران خارجی جهت درمان باشد و جایگاه قبلی خود را بازیابد🙏
سلام… خیلی ممنون از اظهار لطف شما… من هم فکر می‌کنم دیر یا زود دنیا با این ویروس جدید کنار خواهد آمد و راه‌حل‌های مناسب آن را پیدا خواهد کرد. به نظر می‌رسد سال 2020 و شاید تا اواسط 2021 جهان به صورت کامل درگیر کووید-19 باشید، اما رفته‌رفته اوضاع به سمت عادی‌تر شدن برود و واکسن‌های مناسب جهت مهار آن ساخته شود.
سلام ، با تشکر فراوان از آقای دکتر نصری بابت توضیحات خوبشون ، امید است با وحدت و همدلی مردم در جهت از بین رفتن این بیماری ، صنعت گردشگری سلامت کشور دوباره به نقطه اوج خود برسد .
سلام… خیلی ممنون… امید داریم خیلی زود شرایط دنیا به حالت عادی خود بگردد و رونق به گردشگری و گردشگری پزشکی بازگردد.
توضیحات عالی بود
اما درمورد دلال‌ها نظر من اینه که بعد از کرونا وضعیت‌شون نسبت به سایر گروه‌ها بهتر خواهد بود چون به دلیل نداشتن هزینه‌های جاری زیاد ضرر کمتری تو این بحران می‌کنن و از طرفی با تضعیف شرکتهای گردشگری سلامت پس از این بحران میدان را برای ازسرگیری فعالیت بازتر خواهند دید.
سلام… من هم فکر می‌کنم کسانی که توانسته‌اند شرکت و بیزینس خود را با هزینه‌های کم سرپا نگه دارند قطعا بعد از بهتر شدن اوضاع کرونا می‌توانند خیلی زودتر ریکاوری کنند و به کسب و کار خود برگردند.
امید داریم اواسط سال 2021 اوضاع جهان بهتر شود و مردم بتوانند به مقاصد گوناگون با اهداف مختلف سفر کنند.
سلام.بنظرتون گردشگری سلامت و اصلا بطور کلی گردشگری
به راحتی امکان احیاء و بلند شدن بعد از بحران کرونا را خواهد داشت؟اگر این بحران ادامه دار باشد تکلیف کسب و کارهای این چنینی چه میشود؟؟
سلام… مسلما گردشگری و گردشگری سلامت به طور ویژه از جمله کسب‌وکارهایی بودند که بیشترین آسیب را در ایام کرونا دیدند. به طور قطع می‌توان آن‌ها به در 5 کسب‌وکار اول آسیب‌دیده در جهان قرار داد.
مساله گردشگری و به طور کلی هر بیزینس دو وجه دارد: 1- وجه صاحب کسب‌وکار 2- وجه مشتری و یا مصرف‌کننده
با توجه به وجه دوم و نیاز مردم به سفر در گردشگری و سفر درمانی در گردشگری سلامت، پیش‌بینی میشود مجدد تمامی برنامه‌های گردشگری و گردشگری سلامت از سر گرفته شود. درواقع مردم دنیا برای پاسخ به نیازهای خود (در اینجا سفر درمانی) حتما اقدام خواهند کرد. در نظر بگیرید کشورهایی که به لحاظ زیرساخت‌های پزشکی ضعیف هستند و مردم آن کشورها نیاز به درمان‌های قلب، اورتوپد، سرطان‌ها و … دارند، اگر برای درمان سفر نکنند شاید به تصور خود از کرونا در امان بمانند اما ناگزیر آن بیماری شاید آن‌ها را از پای دربیاورد.
هرچند بدیهی است شکل‌گیری مجدد و عادی شدن رویه‌ها نیاز به زمان زیادی دارد و شروع آن به نظر با 20 درصد به لحاظ تعداد گردشگر سلامت تا پایان 2020 خواهد بود.
سلام بر آریامدتور
با توجه به اینکه WHO اعلام کرده این ویروس سالهای متمادی با دنیا باقی خواهد ماند، فکر میکنید میتونید سرپا بمونید؟
سلام… همان‌طور که اخیرا در کشور خود شاهد هستیم، بیماری کرونا رفته‌رفته برای مردم عادی‌تر شده است و شاهد هستیم خیابان‌ها شلوغ، کسب و کارها کم و بیش راه افتاده‌اند. غیر از این هم انتظار نمی‌رفت، چراکه آدمی برای رفع نیازهای خود و حفظ بقا ناگزیر باید کار کند.
تغییری که اکنون می‌بینیم شکل‌گیری فرهنگ جدیدی در میان مردم در سراسر دنیا است. رعایت جدی‌تر بهداشت، گرایش بیش‌تر به خریدهای آنلاین، آموزش‌های آنلاین، تغییر در تعاملات انسان‌ها با هم و امثالهم.
به طور خلاصه مردم کرونا را در کنار خود می‌بینند و برخلاف زمان شروع گسترش کرونا در اوایل سال 2020 که در پی حذف و نابودی کرونا بودند، اکنون درصدد کنترل آن هستند. رویه به سمتی عادی‌سازی می‌رود و سفرها با رعایت پرتوکل‌های بهداشتی کم‌کم آغاز شده است. البته به لحاظ تعداد مسافران شاهد افت محسوس تا ماه‌ها خواهیم بود.
ممنون از پاسختون.
من بسیارخوش‌بینم که این مشکل جهانی هر چه زودتر برطرف بشه و کسب و کار شما هم قوی‌تر از هر قبل بتونه به توسعه خودش و خدمت به کشور ادامه بده.
شما حق ندارید ناامید بشید.
خیلی ممنون از پیام و نگاه مثبت شما.
سلام.
چه پیشنهادی برای شرکتهای نوپا که تازه به این عرصه ورود پیدا کردند و با بحران ناشی از کرونا مواجه شدند دارید؟
سلام… یادداشتی از من اخیرا در روزنامه 7 صبح به چاپ رسیده است. در این یادداشت اهم کارهایی که صاحبان کسب و کار در حوزه گردشگری سلامت و سایر حوزه‌ها باید انجام دهند مطرح شده است. توصیه‌هایی برای شرکتهای بزرگ و همچنین شرکتهای نوپا در مدیکال توریسم.
لینک نوشته را اینجا برای شما قرار می‌دهم:
هشت توصیه کاربردی برای زنده نگه داشتن استارتاپ‌ها
با توجه به کلی بودن سوال و همچنین جامع بودن ابعاد موضوع فکر می‌کنم مطالعه این یادداشت شما را به پاسخ مطلوب برساند.