کتاب “کسب‌وکار گردشگری سلامت”

گردشگری سلامت جذابیت‌های زیادی دارد ولی اداره‌ی یک کسب‌وکار در آن با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. این کتاب به صورت گام‌به‌گام و با تجربه عملیاتی دو مولف درمورد روش‌های ساختن و رشد یک کسب‌وکار گردشگری سلامت نوشته شده است.

پیشگفتار:

اگر در سال‌های اخیر به مشهد یا شیراز سفر کرده باشید، احتمالا با سرهای باندپیچی‌شده و بینی‌های چسب‌خورده‌ی عراقی‌ها و عمانی‌ها مواجه شده‌اید! برای کسانی که با کاشت مو، جراحی بینی و سایر پروسه‌های درمانی متداول در گردشگری سلامت آشنا نیستند، شاید این موضوع عجیب باشد ولی برای شما که مطالعه این کتاب را آغاز کرده‌اید و احتمالا قصد فعالیت جدی در صنعت گردشگری سلامت را دارید، این موضوع نشانه‌ی خوبی است! البته اگر اخیرا به استانبول سفر کرده باشید حتما تائید می‌کنید که این بیماران خارجی در آنجا بسیار بیشتر دیده می‌شوند.
کسب و کار گردشگری سلامت یک صنعت با رقابت بین‌المللی است و یک بیمار عراقی وقتی برای انجام یک جراحی قصد سفر خارجی می‌کند، حداقل با 3 یا 4 گزینه پیش رو مواجه است که ایران هم یکی از این گزینه‌هاست و البته اگر بخواهیم گزینه ایران همیشه پیش روی بیماران خارجی باشد، باید فعالیت بیمارستان‌ها و شرکت‌ها به شکل حرفه‌ای‌تری ادامه یابد.

اگر شما هنوز در این صنعت فعال نشده‌اید و این کتاب را از روی کنجکاوی باز کردید، شاید با این سوال مواجه باشید که “اساساً گردشگری سلامت یعنی چه و چرا یک نفر از کشور خود به کشور خارجی سفر می‌کند تا خدمات درمانی دریافت کند؟”.
برای ساده‌سازی پاسخ به این سوال می‌توان انگیزه سفر خارجی برای دریافت خدمات پزشکی را در دو عامل دسته بندی کرد:
عامل اول مربوط به هزینه کمتر است. یعنی در کشور مقصد خدمات درمانی یا جراحی‌های زیبایی با قیمت کمتری نسبت به کشور مبدا انجام می‌شود و به همین دلیل شخص از کشور خود به آن مقصد سفر می‌کند. مثلا تعداد زیادی از بیماران آمریکایی به هند سفر می‌کنند تا در بیمارستان‌های آن کشور با قیمت پایین‌تر درمان خود را انجام دهند.
عامل دوم مربوط به کیفیت و امکانات پزشکی است. یعنی در کشور مقصد پزشکان ماهرتر و تجهیزات بیمارستانی بهتری وجود دارد و شخص به دلیل دریافت خدمات باکیفیت‌تر به آن کشور سفر می‌کند. برای مثال از افغانستان و عراق به ایران سفر می‌کنند، چون در کشور ما کیفیت خدمات درمانی بهتر از کشور خودشان است.
البته تاکید می‌کنیم که این نگاه دو عاملی جهت ساده کردن پاسخ به سوال “چرا گردشگری سلامت؟” بیان شده و در دنیای رقابتی امروز می‌توان عوامل دیگر و حتی ترکیب چند عامل با هم را برای پاسخ برشمرد.

نمایی از کتاب “کسب‌وکار گردشگری سلامت”

گردشگری سلامت در دنیا و ایران قدمت زیادی دارد ولی شکل جدیدی از این صنعت در 2 دهه اخیر شکل گرفته است و کشورها در حال مبارزه برای افزایش سهم خود از این بازار جذاب و سودآور هستند. ما فعالین گردشگری سلامت ایران هم در صورتی که بخواهیم در این رقابت باقی بمانیم و کسب‌و‌کار خود را حفظ کنیم، ناگزیر هستیم تا با واقعیت‌های موجود در بازار خدمات بین‌الملل سلامت در سال 2022 آشنا باشیم و دانش و مهارت خود را در بازاریابی و خدمات درمانی به بیماران خارجی به روز کنیم.
به همین منظور و با هدف توسعه دانش و تجربه عملیاتی گردشگری سلامت در کشور تصمیم گرفتیم تا این کتاب را منتشر کنیم. رویکرد ما در نگارش این کتاب، نگاه به گردشگری سلامت از دریچه کسب‌وکار است. یعنی هدف ما این است که بیمارستان یا شرکت به گردشگری سلامت به چشم یک کسب‌وکار سودده بنگرند و برای درآمدزایی مستمر از آن استفاده کنند. پذیرش بیماران خارجی هم یک کسب‌وکار است و داده و ستاده مشخصی دارد. اصول و قواعد اداره یک کسب‌وکار (Business) همیشه و در همه جا مشترک است و خصوصا وقتی این کسب‌وکار در محیط رقابتی بین‌المللی باشد، نیازمند توجه بیشتر به نکات علمی و تجربه‌ی به روز است.

چارچوب اصلی این کتاب بر پایه مثلث گردشگری سلامت استوار است. فهم ما بر این است که گردشگری سلامت مانند یک مثلث سه ضلع دارد:
1. بازاریابی و جذب، 2. خدمات سفر، 3. درمان و خدمات پزشکی و سلامت. ما در هر یک از بخش‌ها خلاصه مطالعات علمی و آکادمیک خود را با تجربه واقعی و عملیاتی کار در شرکت‌ها و بیمارستان‌های فعال در گردشگری سلامت ترکیب کرده‌ایم.

این کتاب از هفت فصل تشکیل شده است. در فصل اول، نگاهی به تاریخچه، تعاریف و مفاهیم اولیه و مهم گردشگری سلامت انداختیم و وضعیت فعلی گردشگری سلامت کشور و موانع پیش‌رو برای توسعه را برشمردیم.
در فصل دوم به تعریف مثلث گردشگری سلامت و اجزای تاثیرگذار در این صنعت پرداختیم. این فصل را با یک داستان فرضی شروع کردیم که تا حدی نشان‌دهنده‌ی فضای موجود در گردشگری سلامت ایران است و سپس روش‌ها و مسیرهای ممکن برای ارتباط بین بیمار خارجی و بیمارستان داخل کشور را بیان کردیم.
در فصل‌های سه، چهار و پنج هر یک از اجزای مثلث گردشگری سلامت را تشریح کردیم و نکات مهم برای هر بخش با جزئیات در این فصل‌ها بررسی شده است.
فصل ششم یک خلاصه از کتاب است، به طوریکه اگر شما مدیرعامل یک شرکت تسهیل‌گر یا مدیر بیمارستان باشید، می‌توانید از آموزش‌های این کتاب برای توسعه کسب‌وکار خود استفاده کنید.
و در نهایت در فصل آخر نمونه فرم‌ها و قراردادها و هر آن چیزی که از چک‌لیست، مدارک و مستندات موردنیاز شماست، گردآوری شده تا با استفاده از آن چارچوب مدیریتی و حقوقی کسب‌وکار خود در گردشگری سلامت را قوام ببخشید.

نویسندگان این کتاب، محمدهادی شجاری (هم‌بنیان‌گذار آریامدتور و سیتوسا) و نیلوفر اعلمی (مدیر عملیات سیتوسا)، مجموعا بیش از 10 سال سابقه کار در صنعت گردشگری سلامت دارند. هم سابقه حضور در بیمارستان و بخش IPD و هم تجربه راه‌اندازی و مدیریت شرکت گردشگری سلامت به آن‌ها کمک کرده است تا به مسائل مهم کسب‌وکار گردشگری سلامت نگاه دقیقی داشته باشند و هدف‌شان این است که راهکارهای این کتاب منجر به رشد درآمد شما در این صنعت شود. پشتوانه این کتاب مطالعه کتاب‌های خارجی و مقالات به‌روز دنیاست، ولی هدف صرفا ارائه یک کار پژوهشی نبوده، بلکه سعی شده تا یک راهنمای گام‌به‌گام برای ساخت و توسعه کسب‌وکار شما در گردشگری سلامت ارائه شود. امید که این تلاش نقش کوچکی در رشد صنعت گردشگری سلامت ایران داشته باشد.

جهت تهیه این کتاب می‌توانید از طریق وب‌سایت “سیتوسا” اقدام به خرید آن بفرمایید.

سرفصل‌های کتاب

نویسندگان کتاب

سایر اخبار گشت سلامت آریا